Μοσχα 3: Ναος Σωτηρα

Αιωνια του η μνημη. 

Αιωνια και η υπομονη που χρειαζοσουν να δεις τις ταινιες του. Νομιζω οτι ηταν μοναδικος δημιουργος. Πως αλλιως να χαρακτηρισεις ενα σκηνοθετη που καταφερνε με καταπληκτικες ιστοριες, με καταπληκτικη μουσικη, με καταπληκτικη φωτογραφια να φτιαχνει τοσο ΠΛΗΚΤΙΚΕΣ ταινιες. Χωρις το "κατα" μπροστα. Ενω καθε φορα που εβλεπα τα διαφημιστικα trailer απο τις ταινιες του ελεγα "Πωωω, αυτη φαινεται γαματη. Θα τη δω οπωσδηποτε!", οταν  εφτανε η ωρα της ταινιας τραβαγα τα βυζια μου τοσο πολυ που στο τελος εμοιαζα με την Παμελα Αντερσον...

Θυμαμαι το ΄90 η ΄91 εγραφα εξετασεις στο Πανεπιστημιο και το προηγουμενο βραδυ ειχε δειξει το Μελισσοκομο η τηλεοραση. Το συζηταγαμε λοιπον περιμενοντας τις κολλες να μοιραστουν και με ρωταει καποιος:

_"Πως σου φανηκε?"

_"Κοιτα. Δεν το ειδα απο την αρχη. Ξεκινησα να βλεπω σε ενα σημειο της ταινιας που ξεκιναει ο Mastroianni να παει απο την Αθηνα στην Πατρα."

_"Και? Ηταν καλο απο κει και μετα?"

_"Καλο. Αν και δεν το ειδα ολο το εργο. Ειδα μεχρι την Κορινθο."

Και εγινε της πουτανας διπλα απο τα γελια. 

Μας κοπηκαν βεβαια τα γελια οταν μοιραστηκαν και τα θεματα, αλλα  αυτο ηταν οι ταινιες του Αγγελοπουλου. Του Διαβολοπουλου, που ελεγε και ο αληστου μνημης Αυγουστινος Καντιωτης. Ο φοβερος και τρομερος Μητροπολιτης Φλωρινας. 

Ο λεγομενος και "Χομεϊνί της Μακεδονίας". Μιλαμε για τρελοooooooo νουμερο. Οσο ηταν μητροπολιτης, δε λειτουργουσαν σινεμα στη Φλωρινα. Ταινιες επαιζε μονο η ημι-παρανομη κινηματογραφικη λεσχη, η οποια φυσικα και δεν τις διαφημιζε. Η ταινια και η ωρα προβολης της μεταδιδοταν απο στομα σε στομα.  Μια που πιασαμε το σινεμα, θα σας προτεινω να δειτε ενα ταινιακι του (κατα τη γνωμη μου) κορυφαιου Ελληνα σκηνοθετη (ας με συγχωρεσουν οι οπαδοι του Θοδωρου). Ειναι ο Σωτηρης Γκοριτσας που εγινε γνωστος το 1993 με την ταινια "Απ΄το χιονι". 

και συνεχισε με το Βαλκανιζατερ

                                                                το Μπραζιλερο

τις Παρεες (που δεν το εχω δει) και επεστρεψε με ενα ταινιακι που ειδα προσφατα και επαθα πλακα. 
Το Απ'τα κόκαλα βγαλμένα! Με τις περιπετειες ενος ειδικευομενου γιατρου σε ενα νοσοκομειο της Αθηνας. Τραβηγμενο, αλλα τρομακτικα ρεαλιστικο. Οι Ελληνες του εξωτερικου μπορουν να τη βρουν στο ιντερνετ αν την ψαξουν. Οι Ελληνες του εσωτερικου παρακαλουνται να νοικιασουν το DVD. Ας ενισχυσουμε λιγο το (καλο) ελληνικο σινεμα.

                                                                   Δειτε το trailer.  

Και ακουστε τη μουσικη απο τους Burger Project. Συνδυαζεται ο εθνικος υμνος με το "I will survive" και το Morricone? Αισχος και ντροπη! Να ξεφτιλιζουν οι αλητες τον εθνικο υμνο!

Παμε πισω στην παγωμενη Μοσχα. Χαμηλες θερμοκρασιες, οχι ομως -8, οπως θα ειναι το ΣουΚου στο λιμανι. Aν εισαι γαβρος ξερεις;-) 
Επομενο super duper αξιοθεατο στη Μοσχα ειναι ο καθεδρικος ναος του Χριστου Σωτηρα (Храм Христа Спасителя). 

Τον εχτισε το 1812 ο Τσαρος Αλεξανδρος για να ευχαριστησει το Χριστο που εσωσε τη Ρωσια απο το Ναπολεοντα, ο οποιος μολις ειχε εγκαταλειψει τη Μοσχα με το στρατο του. Τωρα για το αν προσωπικα ο Χριστος ασχοληθηκε με το φιλοδοξο Κορσικανο, ομολογω οτι μου λειπουν οι ιστορικες πηγες που να το επιβεβαιωνουν. Δεν το αποκλειω βεβαια, καθοτι το ρωσικο πρωταθλημα ποδοσφαιρου ειχε τελειωσει (ξεκιναει την ανοιξη και τελειωνει το φθινοπωρο), οποτε αφου δεν ειχε να παιξει στοιχημα, μπορει ο Τζησας να ασχοληθηκε με το Γαλλο. Γιατι οχι? 

Βεβαια, η αληθεια ειναι οτι το Ναπολεων τον περιποιηθηκαν οι Ρωσοι καταλληλα. 
Μολις εχασαν  (οι Ρωσοι) την τελευταια μαχη εναντιον του γαλλικου στρατου, τη μαχη του Borodino, 

και ο Ναπολεων  με τη στρατια του μπηκαν στη Μοσχα, τι εκαναν εκεινοι? Οι Ρωσοι εννοω. Την εκαψαν! 

Οχι τη στρατια του Ναπολεων. Τη Μοσχα! Παρολο που υπαρχουν και αλλες εκδοχες που υποστηριζουν οτι η φωτια δεν ηταν αποτελεσμα εμπρησμου, ειναι σχεδον σιγουρο οτι οι Ρωσοι εγκαταλειποντας την πολη, εβαλαν φωτια, η οποια κατεστρεψε το 80% των κτιριων. Τα πιο πολλα ηταν ξυλινα. Και ο Ναπολεων που δεν ειχε λογο να μεινει σε μια καμμενη πολη χωρις εφοδια, πηρε το δρομο της επιστροφης. Στο τελος αυτης της επιστροφης, μετα απο τοσες μαχες και κακουχιες (ρωσικος χειμωνας) ειχε χασει 380.000 απο τους 500.000 στρατιωτες του...

   

Για την ιστορια του ναου παντως, διαβασα πρωτη φορα στο βιβλιο του Kapuscinski “Imperium“ 

που αναφερεται στη Σοβιετικη “Αυτοκρατορια“, και αφιερωνει απο ενα (σχετικα μεγαλο) κεφαλαιο σε καθε μια απο τις πρωην Σοβιετικες Δημοκρατιες. Ο Kapuscinski γεννηθηκε στο Pinsk, μια μικρη πολη που μετα τον πολεμο αποσχιστηκε απο την Πολωνια και προσαρτηθηκε στη Λευκορωσια. Δεν ειναι παραξενο οτι δε γουσταρε καθολου τους Ρωσους, οπως και η συντριπτικη πλειοψηφια των Πολωνων, προσπαθουσε ομως να παραμεινει αντικειμενικος. Παρολ’ αυτα, στο κεφαλαιο της Ρωσιας, βγαζει χολη για τη νοοτροπια των Ρωσων πολιτων να δεχονται χωρις αντιδραση ότι τους επιβαλει η εκαστοτε εξουσια, με τετοια απαθεια που θυμιζει την μοιρολατρια των Μουσουλμανων που ολα ειναι Inshallah (θελημα Θεου). 
Βεβαια για μας τους Νεοελληνες ειναι δυσκολο να καταλαβουμε τη συγκεκριμενη νοοτροπια, γιατι ειμαστε σοβαρος και ορθολογικος λαος. Που σκεφτεται λογικα, αναλυει τις καταστασεις, βαζει στοχους, και καθοριζει τον τροπο που θα καταφερει να τους πετυχει. Στηριζομενος παντα στις δικες του δυναμεις, χωρις να ζηταει ποτε βοηθεια ουτε απο το Θεο, ουτε απο κανεναν αλλο. Κι επειδη δεν ειμαστε απατεωνες, ουτε καχυποπτοι, και διαθετουμε και το μοναδικο στον κοσμο ελληνικο φιλοτιμο και την ελληνικη λεβεντια, εμπιστευτηκαμε τα παντα στους καλυτερους απο μας. 
Τους εντιμους και ακεραιους πολιτικους μας. 
Οι οποιοι ομως τελικα μας προδωσαν και ανακαλυψαμε οτι μας κοροιδευαν τοσα χρονια πισω απο την πλατη μας. Και πεσαμε απο τα συννεφα οταν το μαθαμε, γιατι οταν αυτα τα τρωκτικα ετρωγαν τα παντα, εμεις νομιζαμε οτι δουλευαν σκληρα για το συμφερον του κοινωνικου συνολου. Πως να το παρουμε ομως χαμπαρι οτι ηταν απατεωνες και παρτακηδες? Αφου εμεις οι απλοι πολιτες ειμαστε αγνοι και αλτρουιστες. Ετσι πιστευαμε πως ηταν κι αυτοι. Μας εριχναν σταχτη στα ματια με ολα οσα εκαναν για μας. Μας παρειχαν ενα εκπληκτικο συστημα υγειας και παιδειας κι εμεις οι υπολοιποι ειχαμε γινει ράκη να στιβουμε το μυαλο μας να παραγουμε νεες ιδεες, που ολη η υφηλιος εκανε αμαν να αποκτησει. Η οικονομια μας βασιζοταν στην υψηλη τεχνολογια και τις υπηρεσιες υψηλης ποιοτητας και η εκπληκτικη μας παραγωγικοτητα ηταν βασισμενη στην αξιοκρατια και την αξιοποιηση των φυσικων, τεχνητων και ανθρωπινων πορων. Ειχαμε φτιαξει και μια υπεροχη κοινωνια με σεβασμο στο συνανθρωπο, κοινωνικες παροχες προς τους αδυναμους και απλη ζωη, χωρις επιδειξεις και καραγκιοζιλικια. Ο σεβασμος στο περιβαλλον ηταν παντα πρωτη μας προτεραιοτητα και αυτο φαινοταν απο τη ρυμοτομια και την ομορφια των ελληνικων πολεων. Οι τουριστες δεν ερχοταν πια για τα αρχαια και τον καλο καιρο, αλλα για την εκπληκτικη αρχιτεκτονικη μας και την απαραμιλλη αισθητικη των Αθηναικων προαστιων. Το Περιστερι, για παραδειγμα, ειχε φωτογραφηθει απο Αμερικανους τουριστες πιο πολυ κι απο την αριστερη οχθη του Σηκουανα. Και αυτα τα λαμογια, αυτοι οι απατεωνες, τα διελυσαν ολα.

Αρκετα συγχιστηκα ομως. Θα φτιαξουν ολα με τα καινουργια προσωπα που θα μπουν την πολιτικη.

Ετσι κι αλλιως μονο 300 ατομα ηταν οι απατεωνες στην Ελλαδα. Τα υπολοιπα 11 εκατομμυρια ειμαστε ακεραιοι και εντιμοι ανθρωποι. Θα βγαλουμε καινουργιους πολιτικους και θα σωθουμε.

Δεν ειναι τζουτζουκος? Να του πιασεις τα μαγουλακια και να του κανεις γουτσου-γουτσου-γουτσου?!

Θα βοηθησει και η Εκκλησια, βεβαιως-βεβαιως. Α ναι, για την εκκλησια λεγαμε και παρασυρθηκα σε ενα απο τα συνηθισμενα μου πατριωτικα παραληρηματα.

Ο Kapuscinski λοιπον εστιαζει στην καταστροφη της μεγαλυτερης ρωσικης εκκλησιας απο το Σταλιν. Ο οποιος ηθελε να αποβαλλει την εκκλησια απο τη ζωη του Ρωσου. Τωρα αν με ρωτησετε αν προτιμω Θρησκοληψια η Σταλινισμο ειναι σα να με ρωτατε αν προτιμω τον Κοσκωτα, το Σαλιαρελη, τον Κοκκαλη, η το Μαρινακη για προεδρο του Ολυμπιακου. Βεβαια τωρα που το ξανασκεφτομαι, σαφως και προτιμω το Βαγγελα γιατι εκφραζει το μεσο γαυρο (και σα φυσικη παρουσια και σαν επιπεδο ανθρωπου). Οσο εκφραζουν οι ξεφτιλισμενοι πολιτικοι μας αυτους που τους ψηφιζουνε. Δηλαδη τους αλλους. Γιατι εμεις ψηφισαμε παντα τους σωστους;-)

Ο Σταλιν λοιπον ηθελε να γκρεμισει αυτη την επιβλητικη εκκλησια οπως εκανε και με αλλες εκκλησιες για να χτισει το οραμα του. Το Παλατι των Σοβιετικων! Και δε γκρεμισε λιγες εκκλησιες στην καριερα του. Η εκλλησια της Θεοτοκου του Καζαν στην Κοκκινη Πλατεια ειναι αντιγραφο αυτης που γκρεμισε ο Πατερουλης. Η πασιγνωστη, του Αγ. Βασιλειου (βοηθεια μας) απλα του ξεφυγε την τελευταια στιγμη.

Ετσι λοιπον  το 1931 ξεκινησε η κατεδαφιση. Μπροστα στα απαθη ματια των απαθων Ρωσων, που εβλεπαν να γκρεμιζεται ενα σημαντικο πολιτισικο μνημειο (ασχετα αν ηταν εκκλησια) και δεν εκαναν τιποτα για να το σταματησουν... Τη θεση της εκκλησιας θα επαιρνε οπως ειπαμαν το Παλατι των Σοβιετικων.

Ενα σταλινικου τυπου (υπαρχει τετοιος ορος στην αρχιτεκτονικη) οικοδομημα με ενα αγαλμα του Λενιν (του Λενιν, οχι του Σταλιν!) στην κορυφη. Ενα αγαλμα υψους 100 μετρων! Το δε κτιριο θα γινοταν το ψηλοτερο κτιριο στον κοσμο. Απο τη μια ομως, τα εξοδα που απαιτουσε η κουρσα των εξοπλισμων στην οποια επιδοθηκε η σοβιετικη αρκουδα, απο την αλλη το σαθρο εδαφος που δεν επετρεπε λογω στατικοτητας το χτισιμο ψηλου κτιριου, εβαλε τελος στο μεγαλεπιβολο σχεδιο. 
Και οδηγησε σε μια τρυπα στο νερο. Και για να ακριβολογουμε, σε μια τρυπα με νερο. 
Το νερο που γεμιζε την τρυπα του εργοταξιου οταν εβρεχε, εδωσε την ιδεα στους αρμοδιους να φτιαξουν στη θεση του κτιριου, μια τεραστια στρογγυλη δημοτικη πισινα. Πιθανως την πιο μεγαλη δημοσια πισινα στον κοσμο! 

Στο βαθος το Κρεμλινο

Η οποια ηταν δημοφιλεστατη και επεζησε μεχρι το 1990, οταν και ξεκινησε η επανακατασκευη της εκκλησιας, η οποια εγκαινιαστηκε το 2000. Πολυ εντυπωσιακη. Οντως η πιο εντυπωσιακη ορθοδοξη εκκλησια που εχω δει. 

Ετσι ηταν πριν την καταστροφη. Ακριβως ετσι ειναι και σημερα.

Για να μπεις μεσα περνας απο ανιχνευτη μεταλλων και ελεγχο αεροδρομιου. Η φωτογραφιση μεσα απαγορευεται. Και στο λενε στην εισοδο. Του Ελληναρα ομως ο τραχηλος σκλαβια (ουτε σοβιετικη) δεν υπομενει. Και εβγαλα τη μικρη την Powershot να φωτογραφισω το ναο. Με το click, χωρις φλας εννοειται, ειδα εναν απο τους φρουρους να ερχεται προς το μερος μου. “Τον πουστη“ σκεφτηκα, “λες να με ειδε?“. Την εβαλα γρηγορα στην κωλοτσεπη (μου πηγε η καμερα στην κωλοτσεπη, που λεει κι η παροιμια) και εκανα το μαλακα (φυσικο ταλεντο!) σφυριζοντας αδιαφορα. Ο Ρωσοποντιος φυλακας πλησιασε τσαμπουκαλεμεν και μου ειπε κατι στα ρωσικα που ακουστηκε καπως ετσι “An xanavgalofskis fotografofskaya, tha su gamisofski tin kolaroskaya“. Δεν καταλαβα τι εννοουσε και παρακαλω οποιος μιλαει τη ρωσική να μου το μεταφρασει.

Αυτη προλαβα να βγαλω πριν μου την πεσει ο Oleg Securitofski... Ειναι λιγο κουνημενη.

Συνεχισα απτοητος την περιηγηση. Μπροστα μου στεκοταν ενας τυπος που εμοιαζε με το Μπεο. Ψηλος, ογκωδης, ξυρισμενο κεφαλι, χοντρο μπουφαν, μποτες. Και ειχε ανοιξει τα χερια του με τις παλαμες να κοιταν προς τα μπρος, σαν το Χριστο στο σταυρο. Προφανως ζητουσε συγχωρεση για τους αντιπαλους μαφιοζους που ειχε σκοτωσει τις προηγουμενες νυχτες, ή αυτους που θα σκοτωνε τις επομενες. Δε μπορεσα να τον φωτογραφισω για ευνοητους λογους. Εβγαλα ομως πολλες απ΄εξω.

Πολυ χλιδα που λετε ο ναος. Και γεματος μπαμπουσκες αλλα και διμετρες Ρωσιδες οι οποιες προσκυνανε τις εικονες και σταυροκοπιουνται συγκινημενες φορωντας αβυσαλλεα ντεκολτε, καυτα μινι και γοβες στιλετο. Οι δε νεοκωρες που μαζευουν τα κερια, ουδεμια σχεση εχουν με την κυρα Ζωη απο τον Αγ. Αντωνη. Μοντελες μιλαμε. Στη χειροτερη θα τις εβαζα παρουσιαστριες σε νυχτερινη εκπομπη με κουιζ. Ξερετε, σε μια απο αυτες που οι γκομενες  τα πετανε ολα εξω και στεκονται μπροστα απο μια λεξη που πρεπει να βρει ο ξενυχτης λιγουροτηλεθεατης και μοιαζει με ΣΚΤΑΟΚΑΡΟΛΙΟΣ ή ΤΛΕΡΟΝΟΥΜΟ ή ΜΑΚΑΛΑΧΡΙΗΔΣ. Και αυτες ουρλιαζουν “ΠΑΡΤΕ ΤΩΡΑ ΤΗΛΕΦΩΝΟΟΟΟΟ! ΑΚΟΜΑ ΝΑ ΤΗ ΒΡΕΙΤΕ??? ΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΕΥΚΟΛΟ, ΠΟΥ ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΕΓΩ (η ηλιθια) ΤΗ ΒΡΗΚΑ!“. 
Στην εξοδο πετυχα κι ενα παρεακι απο αυτα τα γλυκα μαυρoντυμενα πλασματακια, τα Ρασπουτινακια. 

Μπροστα απο την εκκλησια βρισκεται η Γεφυρα του Πατριαρχη (Патриарший Мост = Patriarshy Most) 

Βλεπει την εκκλησια στο Βορρα.

 Εχει εκπληκτικη θεα προς το Κρεμλινο απο τη μια μερια (προς τα ανατολικα).

Θεα προς την εκκλησια αναμεσα στις κομμουνιστικες πολυκατοικιες απο την αλλη μερια (στα νοτια).

 Θεα προς το μνημειο του Μεγαλου Πετρου απο την παραλλη μερια (στα δυτικα). Ο Μεγας Πετρος ειναι ο Τσαρος που εχτισε την Πετρου-πολη. Οχι αυτη διπλα στα Νεα Λιοσια, ετσι? 

Και πανω στη γεφυρα πετυχα μια νυφη.

Και παρακατω μια ακομα. Μογγολοι η Κινεζοι. Μιλαγαν ρωσικα ομως. Με παραξενα χαρτινα καπελακια.

Το παραξενο δεντρο πισω απο τη νυφη ειναι μια λουκετιά. Arborus lucetus ειναι η επιστημονικη του ονομασια. Φυτρωνει εκει που δεν το σπερνουν και ευδοκιμει στα κλιματα με νερο. Δηλαδη ποταμι, λιμνη ή θαλασσα. Χρησιμοποιειται για να κλειδωνουν τα λουκετα τους οι ερωτευμενοι και να πετανε το κλειδι στο νερο, ωστε να μη μπορει κανεις να ξεκλειδωσει τον ερωτα τους...

Με φοντο τον πυργο απο την εκκλησια του Κρεμλινου

Ο Κολια και η Λενα πανω αριστερα 

 Συνεχιζουμε με Κρεμλινο και οδευουμε προς το τελος. Μαλλον σας κουρασε η Μοσχα.